Боловсрол нь зөвхөн мэдлэг олгодог хэрэгсэл биш, харин хүний амьдралын чанар, эрүүл мэнд, урт наслах хугацаанд шууд нөлөөлдөг чухал хүчин зүйл болохыг шинжлэх ухаанаар баталжээ. Норвегийн Шинжлэх Ухаан, Технологийн Их Сургуулийн мэргэжилтнүүд боловсрол ба нас баралтын эрсдэлийн уялдаа холбоог судалж, шинэ үр дүнг олон нийтэд танилцуулсан байна.
Энэхүү судалгаанд дэлхийн 59 орны мэдээллийг нэгтгэн, нийт 10,355 ажиглалтыг хамруулжээ. Үр дүнгээс харахад, Их Британи, АНУ зэрэг аж үйлдвэржсэн орнуудад боловсрол эзэмшсэн хүмүүсийн нас барах эрсдэл жил тутам хоёр хувиар буурч байгаа нь тогтоогдсон байна. Тодруулбал, боловсролын түвшин нэмэгдэх тутам нас баралтын магадлал буурах хандлагатай байдаг аж.
Жишээ нь, ердөө зургаан жилийн боловсролтой хүний хувьд нас баралтын эрсдэл 13 хувиар багасдаг бол, 12 жил суралцсан хүний хувьд энэ үзүүлэлт 25 хувь болж өсдөг байна. Харин 18 жил буюу их, дээд боловсрол эзэмшсэн тохиолдолд энэ эрсдэл 34 хувиар буурдаг болохыг судлаачид онцолсон юм.
Боловсролтой хүмүүс эрүүл мэндийн мэдлэг сайтай, зөв хооллож, тогтмол хөдөлгөөн хийж, согтууруулах ундаа, тамхинаас татгалзах хандлагатай байдаг нь тэдний нас баралтын эрсдэлийг бууруулах гол шалтгаан хэмээн үзэж байна.
Гэвч боловсрол өндөртэй байна гээд бүх эрсдэлээс ангид болно гэсэн үг биш. Боловсролтой хүмүүс ч эрүүл мэндийн асуудалтай нүүр тулгарч болох бөгөөд нас баралтыг бууруулахын тулд тогтмол эрүүл мэндийн үзлэгт хамрагдах, эрүүл амьдралын хэв маяг баримтлах, хүрээлэн буй орчны нөлөөг хянах зэрэг хүчин зүйлс чухал хэвээр үлдэнэ.
Монгол Улсын хувьд боловсролын чанар, хүртээмжийг дээшлүүлэх, эрүүл мэндийн үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг нэмэгдүүлэх нь нийт ард иргэдийн нас баралтын түвшинг бууруулахад бодит үр дүн авчрах стратеги байж болохыг судалгааны дүгнэлт харуулж байна.
Сонирхолтой нь, огт боловсрол эзэмшээгүй байх нь эрүүл мэндэд ноцтой сөрөг нөлөө үзүүлдэг. Судалгаанд дурдсанаар, ямар ч боловсрол эзэмшээгүй насанд хүрэгчид өдөрт 5-аас дээш удаа согтууруулах ундаа хэрэглэх, эсвэл 10 жилийн турш өдөр бүр 10 ширхэг тамхи татсантай тэнцэхүйц эрсдэлтэй байдалд ордог байна.
Энэ бүхэн боловсрол нь зөвхөн боловсролын системийн асуудал биш, харин хүний амьдралын чанар, эрүүл мэнд, амь насанд чухал нөлөөтэйг онцгойлон харуулж байна.
