Д.Амарбаясгалан: Намын даргын төлөө өрсөлдөх шийдвэрийн цаана

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан өнгөрсөн баасан гарагт Монгол Ардын Намын даргын сонгуульд нэрээ дэвшүүлэхээ зарласнаар улс төрийн хүрээний хамгийн анхаарал татсан үйл явдал өрнөв.

Хуулийн шаардлага ба нөхцөл байдал

Улс төрийн намын тухай хуульд зааснаар энэ онд багтаан намууд дүрэм болон намын даргаа Улсын дээд шүүхэд бүртгүүлэх ёстой. Энэ нь МАН-ыг удирдлагаа сонгох шаардлагын өмнө авчирсан. Гэвч уламжлал ёсоор намын дарга нь Ерөнхий сайд байдаг бол өнөөдөр огцорсон Ерөнхий сайд намыг удирдаж, харин парламентын дарга хамгийн хүчтэй тоглогч болж үлдээд байна.

Гэнэтийн алхам ба таамаг

Д.Амарбаясгалан гэнэт мэдээлэл хийж, нэр дэвшихээ мэдэгдсэн нь улс төрийн хүрээнд олон хардлага төрүүлэв. Энэ үйл явдал Авлигатай тэмцэх газраас МАН-ын нарийн бичгийн дарга Ц.Чулуунзагдыг Тавантолгойн ордтой холбоотой асуудлаар шалгаж эхэлсэнтэй давхацсан нь сонирхолтой давхцал болж байна. Хэвлэлүүдийн мэдээллээр тэднийг бизнесийн холбоотой хэмээн олонтаа харддаг ч энэ тухайгаа өмнө нь үгүйсгэж ирсэн.

Нэр дэвшихийн цаад утга

Д.Амарбаясгалан намын даргын төлөө өрсөлдөхдөө МАН-ын удирдлагыг хувь хүний бус хамтын зарчимд тулгуурлуулан хадгалах, олон жилийн туршид намын ерөнхий нарийн бичгийн даргаар ажиллаж ирснээрээ олсон туршлагаа ашиглах зорилгоо илэрхийлэв. Түүний мэдэгдэл богинохон байсан ч намын ирээдүйн чиглэл, шинэчлэлийн талаарх байр суурийг тодорхой харуулсан гэж дүгнэгдэж байна.

Улс төрийн тохиролцоо ба эрх мэдлийн тэмцэл

Ц.Чулуунзагдыг баривчилсан хугацаа дуусахтай зэрэгцэн дахин 30 хоногийн хорих шийдвэр гарсан нь улс төрийн тохиролцооны тухай таамгийг улам хүчтэй болголоо. Өнгөрсөн хавраас улс төрийн тогтворгүй байдал үргэлжилж байгаа ч УИХ-ын дарга тодорхой байр суурь ил гаргалгүй явсан. Харин одоо үе хоорондын тэмцэл ширүүсч, ахмад үеийн улстөрчид давамгайлах болсон энэ нөхцөлд тэр өөрийн байр сууриа бэхжүүлж эхэлсэн гэж шинжээчид харж байна.

Төрийн ордонд тархсан яриагаар Д.Амарбаясгалан намын даргын сонгуульд нэрээ дэвшсэн ч эцсийн мөчид тохиролцоогоор нэрээ татах магадлалтай гэсэн хардлага ч гарчээ. Энэ нь ойрын хүрээллийнх нь хүмүүстэй холбоотой байж болзошгүй гэж үзэж байна.

Ирээдүйд юу болох вэ?

Ингэснээр Д.Амарбаясгалан МАН-ын удирдлагад шинэ хуудас нээж чадах уу, эсвэл улс төрийн дотоод тохиролцооны нэг хэсэг болж үлдэх үү гэдэг асуулт нээлттэй хэвээр үлдэж байна.