Хоол хүнстэй холбоотой зуршил, харилцаа бага наснаас эхэлдэг. Нийгмийн орчин хүүхдийн сонголтод нөлөөлдөг ч үндсэн суурийг гэр бүл тавьдаг. Эцэг эхчүүд эрүүл хооллолтын дадлыг хүүхдэдээ багаас нь хэвшүүлж чадвал тэр зуршил нь насан туршид нь үлдэнэ.
Бага насанд нь хүүхдийн идэж буй хоолыг та хянаж чадна. Гэвч нас ахих тусам тэд гэрээс гадуур — цэцэрлэгт, сургуульд, найзуудтайгаа байхдаа идэх нь нэмэгдэнэ. Тиймээс тодорхой бүтээгдэхүүнийг бүр мөсөн хориглох бус, өөрөө зөв сонголт хийхэд сургах нь чухал. Ингэх хамгийн зөв арга бол гэр бүлээрээ эрүүл хооллолтын дадлыг хамтдаа хэвшүүлэх юм.
Энд эцэг эхчүүдэд зориулсан таван үндсэн зөвлөгөөг танилцуулж байна.
1. Гэр бүлээрээ цугтаа хоолло
Өдөрт ядаж нэг удаа бүгдээрээ ширээ тойрон хооллохыг хичээгээрэй. Бүх насныханд тохирсон, эрүүл бүтээгдэхүүн тавьж, хүүхдэд сонголт хийх боломж олгох нь тэдний идэвхийг нэмэгдүүлнэ. Ингэхдээ олон төрлийн ногоо, жимс, самар зэрэг өнгөлөг хүнс санал болговол хангалттай. Амралтын өдрүүдийн оройн хоолыг илүү удаан үргэлжлүүлж, дараа нь хамтдаа тоглох, алхах зэрэг уламжлал бий болгох нь сайн.
2. “Эрүүл хоолны таваг”-ийн зарчмыг тайлбарла
Хоол хүнс олон янз байх ёстойг хүүхдэд ойлгуул. Өөр өөр хүнс өөр өөр шим тэжээл өгдөг тул аль болох өргөн хүрээний бүтээгдэхүүн хэрэглэх шаардлагатай. Жишээ нь, зөвхөн өргөст хэмх, улаан лооль биш, харин хулуу, лууван, манжин, мөөг, эрдэнэ шиш, хаш гэх мэтээр хоолны цэсээ өргөжүүлэх хэрэгтэй.
Эрүүл хоолны таваг дараах байдлаар бүрдэнэ:
- 40–50%: хүнсний ногоо, жимс, навчит ургамал, үндэсний ногоо, жимсгэнэ
- 20–25%: уураг — өндөг, тахиа, загас, дотор мах, буурцаг, шар буурцгийн бүтээгдэхүүн
- 25–30%: бүхэл үр — бор будаа, овъёос, арвай, бүхэл үрийн гоймон, талх
- 5–10%: өөх тос — үр, самар, цэвэршүүлээгүй тос
Нэмэлтээр чихэр нэмээгүй сүү, эсвэл ургамлын гаралтай хувилбарыг багтааж болно.
3. Чанартай бүтээгдэхүүн сонго
Эрүүл мэндийн олон асуудал хэт боловсруулсан хүнс хэрэглэхтэй холбоотой. Худалдаж авахдаа бүхэл үрийн будаа, шинэхэн ногоо, жимс, чанартай уураг, буурцаг сонгож хэвшээрэй. Харин хиам, сосис, маргаринтай нарийн боов, бэлэн бүтээгдэхүүнээс аль болох зайлсхийх нь зүйтэй.
Этикет уншиж, давс, элсэн чихрийн хэмжээг хянаж сурах хэрэгтэй. Хүүхдэдээ ч мөн энэ энгийн дүрмийг зааж, дэлгүүрт хамт явуулан зөв сонголт хийж сурга.
4. Хоол бэлтгэхдээ хамтдаа оролц
Өглөөний эсвэл оройн хоолыг хамтдаа хийх, дэлгүүрт хамт явах зэрэг нь хүүхдэд эрүүл хоолны тухай ойлголт өгөх сайхан боломж юм. Эхэндээ сонирхохгүй байсан ч байнга санал болговол дадал болж хувирна. Видео жор хамт үзэх, ном унших гэх мэт сонирхолтой аргыг ашиглаж болно.
5. Ширээний уур амьсгалыг эерэг байлга
Хооллох цаг бол зөвхөн өлсгөлөнг дардаг мөч биш, гэр бүлээрээ ярилцах, цагийг хамтдаа өнгөрүүлэх боломж юм. Хоорондоо хөгжилтэй сэдвээр ярилцаж, хүнд хэцүү асуудлыг энэ үед сөхөхөөс зайлсхий.
Хэрэв хүүхэд нэг хоолонд дургүй байвал хүчлэхийн оронд өөр хувилбар санал болгож, хамтдаа шинэ санаа гарган бэлтгэх нь илүү үр дүнтэй.
Хялбар харьцуулалтын жишээ
- Алим → алимны нухаш → жимсний шүүс → чанамал → хиймэл амттай ундаа
- Бүхэл үрийн будаа → буталсан овъёос → өнгөлсөн будаа → гурил → элсэн чихэртэй гранола
- Жигнэсэн мах → шарах шүүгээнд болгосон мах → тосонд шарсан мах → сосис
