Эмнэлгийн орчинд чихэвч зүүж, аядуу хөгжим сонсож буй өвчтөнүүд зүгээр нэг тайвширч байгаа мэт харагдавч, үнэн хэрэгтээ тэдний бие махбод, тархинд эмч нарт чухал үр дүн авчрах өөрчлөлт өрнөж байдаг аж. Энэтхэгийн Шинэ Дели хот дахь Маулана Азад анагаах ухааны коллежийн эрдэмтдийн хийсэн судалгаа мэс заслын үеэр хөгжим ашиглах нь өвчтөний эдгэрэл, мэдээ алдуулалтын үр нөлөөнд шууд холбоотойг нотолжээ.
Судалгааны дүн, тайлбарыг “Хөгжим ба Анагаах ухаан” сэтгүүлд нийтэлсэн бөгөөд мэс заслын дараах асаргаанд хөгжмийг системтэйгээр нэвтрүүлэх шаардлагатай эсэх тухай шинэ мэтгэлцээнийг эрчимжүүлж байна.
Хөгжим сонссон өвчтөнүүдэд мэдээ алдуулалт бага шаардлагатай байжээ
Эрдэмтдийн гол сонирхсон зүйл нь: мэс заслын явцад өвчтөнд хөгжим сонсгох нь мэдээ алдуулах эмийн хэрэглээ, сэргэлт, эдгэрэлд хэрхэн нөлөөлөх вэ гэдэг байв.
20-45 насны нийт 56 өвчтөнийг 11 сарын хугацаанд судалгаанд хамруулсан бөгөөд тэдгээрийн тодорхой хэсэгт нь цөсний хүүдий авах дурангийн хагалгааны үед сонгосон хөгжмийг сонсгож, үлдсэн хэсгийг нь ямар нэгэн хөгжимгүйгээр хагалгаанд оролцуулжээ.
Үр дүнгээс харахад:
- Хөгжим сонссон өвчтөнүүдэд мэс заслын явцад мэдээ алдуулах эм тариаг бага тунгаар хэрэглэх боломжтой байв.
- Тэд мэс заслын дараа сэрэхдээ, хөгжим сонсоогүй өвчтөнүүдээс түргэн ухаан санаа орж, тархины үйл ажиллагаа хэвийн түвшиндээ богино хугацаанд шилжиж байсан байна.
Өөрөөр хэлбэл, хөгжимтэй орчинд хагалгаанд орсон хүмүүсийн тархи нойрсуулах эмийн нөлөөнд автсан ч сонсголын зам бүрэн “унтраагүй”, харин хэсэгчлэн идэвхтэй үлдэж, сэргэлтийн үйл явцыг дэмжиж байжээ.
Нэг цаг орчим үргэлжилдэг хагалгаанд хөгжмийн нөлөөг туршжээ
Энэхүү судалгаа одоогоор зөвхөн цөсний хүүдий авах дурангийн хагалгаанд хийгдсэн байна. Энэ төрлийн мэс засал нь ихэвчлэн нэг цаг орчим үргэлжилдэг, харьцангуй богино хугацааны хагалгаанд тооцогддог.
Үр дүн амжилттай гарсан нь хожим урт хугацааны, хүндрэлтэй хагалгааны үед ч хөгжмийн нөлөөг судлах суурь болох боломжтой гэж эрдэмтэд үзэж байна.
Судалгааны багийн ахлагч доктор Фарах Хусэйн уг ажлын ач холбогдлыг онцлоод, энэ судалгаа нь
“орчин цагийн дуу хөгжмөөр анагаах оролдлого болон мэдээгүйжүүлэлтийн туршлагыг дахин шинэчлэх боломжийг бүрдүүлж байгаагаараа онцлог”
гэж тайлбарлажээ.
Стресс, өвдөлт, эдгэрэл – бүгд хөгжимтэй холбоотой
Мэдээ алдуулалт хийсний дараа ихэнх өвчтөн хагалгааны үеийг санахгүй ч тэдний бие махбод бүхнийг “бичээд” үлддэг. Хагалгааны үеэр хүний бие дараах байдлаар хариу урвал үзүүлж болзошгүй:
- Зүрхний цохилт түргэсэх
- Стрессийн даавар (кортизол гэх мэт) ихээр ялгарах
- Цусны даралт огцом нэмэгдэх
Эдгээр нь бие махбодод үл үзэгдэх ачаалал үүсгэж, улмаар мэс заслын дараах эдгэрэлтийг удаашруулах, үрэвслийг даамжруулах эрсдэлтэй.
Харин мэс заслын үеэр өвчтөнд тайвшруулах, сэтгэл тогтворжуулах шинж чанартай хөгжим сонсгох нь:
- Стрессийн түвшнийг бууруулж,
- Зүрх судасны ачааллыг багасгаж,
- Хагалгааны дараах сэргэлтийг хурдасгах
боломжтой гэдгийг энэхүү судалгаа харуулжээ.
Мэдээ алдуулах эмийн тун бага байх тусам эрсдэл буурна
Мэс заслын үед анхаарах хамгийн чухал зүйлсийн нэг бол мэдээ алдуулах эмийн тун.
Илүү өндөр тун:
- Сэргээх өрөөнд өнгөрөөх хугацааг уртасгах,
- Амьсгалын тогтолцоо, зүрх судас, төв мэдрэлийн системд илүү их ачаалал өгөх,
- Зарим тохиолдолд сөрөг урвал, хүндрэл дагуулах эрсдэлтэй.
Харин хөгжим сонсгосноор өвчтөн илүү тайван байдалд байж, мэдээ алдуулах эмийн тунг багасгах боломж бүрдэж байгаа нь судалгааны чухал ололт юм. Энэ нь:
- Хагалгааны дараа хурдан сэргэх,
- Амин үзүүлэлтүүд богино хугацаанд хэвийн түвшиндээ очих,
- Эмийн сөрөг нөлөөг багасгах зэрэг олон давуу тал дагуулна.
Цаашдын судалгаанд хөгжмийн үүрэг улам томорно
Энэтхэгийн судлаачдын энэхүү ажил нь хөгжмийг анагаах ухаанд ашиглах оролдлогын зөвхөн эхний алхам. Тэд цаашид:
- Өөр төрлийн мэс засал,
- Илүү урт хугацааны хагалгаа,
- Өвдөлт, сэтгэлзүйн эмгэг, сэтгэл түгших эмгэг зэрэгт
хөгжим ямар нөлөө үзүүлж болохыг шат дараатайгаар судлах зорилготой байгаагаа онцолжээ.
Гаднаас нь харахад чихэвч зүүж буй өвчтөн зүгээр л хөгжим сонсож байгаа мэт. Харин шинжлэх ухааны түвшинд авч үзвэл тэр хөгжмийн цаана тархины идэвхжил, стрессийн бууралт, сэргэх хурд, улам сайжирсан эдгэрэлт зэрэг маш олон үзүүлэлтүүд чимээгүйхэн өөрчлөгдөж байдаг нь энэ судалгаагаар дахин нотлогдлоо.
