Дэлхийн хоёрдугаар дайны үеэр Нацист Германы армийн офицерын хулгайлсан эртний Ромын эротик дүрслэл бүхий чулуун хавтанг өв залгамжлагчид нь Италийн цагдаагийн тусгай албатай хамтран Помпейн музейд буцаан өгсөн байна.
Хайрын дүрслэлтэй эртний бүтээл
Нийтийн тооллын өмнөх сүүл үеэс нэгдүгээр зуунд хамаарах уг эртний бүтээл нь дотно харилцаанд орж буй амраг хосыг дүрсэлсэн эротик сэдэвтэй чулуун хавтан байжээ. Тухайн үед Германы армийн Итали дахь хангалтын хэлтсийг хариуцаж байсан нэгэн ахмад энэ бүтээлийг өөрийн туслахад бэлэглэсэн байна.
Хожим туслахын үр удам Италийн соёлын өвийг хамгаалах албатай холбоо тогтоож, бүтээлийг албан ёсоор буцаан өгөх боломж бүрджээ.
Шинжилгээ ба гарал үүсэл
Италийн археологичид бүтээлийг шинжлэн үзээд, Помпей хотын оршин суугчийн унтлагын өрөөний шалны гоёл байсан гэдгийг тогтоосон байна. Үүний дараа уг бүтээлийг Германы Штутгарт хот дахь Италийн консулын газарт албан ёсоор хүлээлгэн өгчээ.
Одоогоор тус бүтээлийг Pompeii Antiquarium буюу Помпейн малтлагын эд өлгийн зүйлс хадгалагддаг музейд байршуулан судалгааг үргэлжлүүлж байна.
Алдагдсан өв эргэн ирэхийн үнэ цэнэ
Помпейн археологийн хүрээлэнгийн захирал Габриэл Зуктригел сэтгэл хөдөлгөм мэдэгдэлдээ:
“Алдагдсан археологийн олдвор бүр буцаж ирэхдээ бидний сэтгэлийн шархыг эдгээдэг тул өнөөдрийг хүртэл хадгалж, хамгаалж ирсэн хүмүүст нь бид гүнээ талархаж байна” гэж хэлсэн байна.
Мөн тэрээр бүтээлийн нарийн гарал үүслийг тогтоох боломжгүй байж болох ч, “жинхэнэ мөн чанарыг тогтоох, түүхийн үнэнийг сэргээн босгохын тулд судалгаагаа үргэлжлүүлэх”-ээ амлажээ.
Соёлын өвийг хамгаалах ажиллагаа
Италийн цагдаагийн газрын соёлын өвийг хамгаалах алба нь 1969 онд байгуулагдсан цагаасаа хойш 3 сая гаруй хулгайлагдсан археологийн олдворыг эргэн авчирсан байна.
- 2021 онд тэд Помпейн ойролцоох Стабиае тосгоноос олдсон ханын зургаан хэсэгтэй чимэглэлийг буцаан авчээ.
- Эдгээр бүтээлүүдийг 1970-аад онд хууль бус малтлагаар илрүүлсний дараа хил давуулж, Америк, Швейцар, Английн хувийн цуглуулагчдын гар дамжсан байна.
Орчин үеийн жишээ
Сүүлийн жилүүдэд жуулчид ч бас хууль бус аргаар эртний олдворыг авдаг тохиолдол гарсаар байна. 2020 онд Канадын эмэгтэй Помпейн балгаснаас жижиг дурсгалт зүйл авч явсаныхаа дараа “хараагдсан” хэмээн үзэж, түүнийгээ уучлал гуйсан захианы хамт Италийн эрх баригчдад буцаан өгчээ.
Помпейн түүхэн үнэ цэнэ
Ромын эзэнт гүрний үеийн Помпей хот нь 79 онд Везуви галт уулын дэлбэрэлтээр сүйрч, 16-р зууныг хүртэл үнс нурманд даруулсан хэвээр байжээ. Өнөөдөр тус хот нь дэлхийн хамгийн үнэ цэнтэй археологийн дурсгалт газруудын нэг юм.
