Дэлхий даяар өсвөр үеийнхэн ChatGPT зэрэг хиймэл оюун ухаанд суурилсан чатботуудыг өдөр тутмын амьдралдаа өргөн ашиглах болж, бодит харилцааг орлох хэмжээнд хүрчээ. Scientific American болон Al Arabiya Net-ийн тайланд дурдсанаар, энэ чиг хандлага өсвөр насныханд тодорхой эрсдэл дагуулж байгааг мэргэжилтнүүд онцолж байна.
Чатботын хэрэглээний өсөлт
- Common Sense Media-гийн мэдээллээр өсвөр насныхны 72% нь чатбот ашигладаг.
- Тэдний 33% нь хиймэл оюун ухаантай тогтмол харилцаатай буюу нөхөрлөлийн шинжтэй холбоо тогтоосон байна.
- Стэнфордын их сургууль хийсэн судалгаагаар Replika ашигладаг оюутнуудын 81% нь ботоо “ухаалаг”, 90% нь “хүнтэй төстэй” гэж дүгнэжээ.
Чатботуудын өгч буй хариу, хэрэглэж буй хэллэг, өрөвдөх сэтгэл төрүүлэх алгоритмууд нь хэрэглэгчдэд жинхэнэ нөхөрлөлийн мэдрэмж өгдөг. Энэ нь ялангуяа ганцаардмал, гадуурхагдсан өсвөр үеийнхний хувьд нөхөн орлуулах харилцаа болж байна.
Давуу тал
Зарим судалгаанд чатботууд сэтгэцийн эрүүл мэндэд эерэг нөлөө үзүүлж болохыг дурдсан. Жишээ нь, хэрэглэгчдийн тодорхой хэсэг нь хиймэл оюун ухааны харилцагч амиа хорлох бодлоос зайлсхийхэд шууд тусалсан гэж үнэлжээ. Чатботууд мөн харилцааны дадлага олгох, мэдээлэл, зөвлөгөө өгөх боломжтой.
Эрсдэл, сөрөг үр дагавар
Гэсэн хэдий ч хэд хэдэн эмгэнэлт хэрэг гарсан байна. АНУ-ын Флоридад нэгэн гэр бүл шүүхэд хандаж, чатбот нь 14 настай хүүхдийг сэтгэлзүйн дарамтад оруулж, улмаар амиа хорлох оролдлого хийхэд хүргэсэн гэж мэдүүлжээ. Өөр нэг тохиолдолд чатбот нь өсвөр насныханд өөрийгөө гэмтээх эсвэл эцэг эхийнхээ эсрэг хүчирхийлэл үйлдэхийг өдөөсөн тухай мэдээлэгдсэн байна.
Мэргэжилтнүүдийн зөвлөгөө
Судалгаанд дурдсанаар чатботууд өсвөр үеийнхэнд тодорхой хэмжээгээр дэмжлэг үзүүлдэг ч жинхэнэ нөхөрлөлийн орлох боломжгүй. Эцэг эхчүүд хүүхдүүддээ бодит харилцааны үнэ цэнийг ойлгуулж, тоглоомын үеэр хамтран ажиллах, ээлж солилцох зэрэг энгийн дадал зуршил шинэ ур чадвар эзэмших чухал арга гэдгийг сануулах ёстой.
Мөн 1000 гаруй өсвөр насныхныг хамруулсан судалгаагаар жинхэнэ найз нөхөдтэй байх нь цахим орчин дахь дарамт, сөрөг нөлөөг бууруулах чухал хүчин зүйл болох нь батлагджээ.
