АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Дональд Трамп дахин улс төрийн тавцанд хүч түрэн гарч ирж байгаа энэ үед түүний баг 2026 оны санхүүгийн жилд гадаад бодлогын зардлыг эрс танах төсвийн санал боловсруулсан нь олон улсын анхаарлыг татаж байна. Энэ төсөлд АНУ-ын Төрийн департаментын зардлыг 50 хувиар, буюу 30 тэрбум ам.доллараар бууруулах санал багтжээ.
Энэ бүхэн 2025 оны 10-р сарын 1-нээс хэрэгжихээр төлөвлөгдөж буй бөгөөд төсвийн төслийг Цагаан ордны харьяа Удирдлага, төсвийн алба (OMB) боловсруулсан байна.
Элчин сайдын яам, консулын газруудыг хаах санал
Трампын засаг захиргааны багийн боловсруулсан энэхүү төсөлд АНУ-ын 10 Элчин сайдын яам, 17 консулын газрыг хаах, мөн Төрийн департаментын харьяа USAID буюу Олон улсын хөгжлийн агентлагийн төсвийг танах санал оржээ.
Эдгээр алхам нь АНУ-ын гадаад орнуудад үзүүлж буй нөлөөг эрс бууруулах бөгөөд үүнийг дэмжигчид “Дотоодын зардалд илүү их анхаарах цаг ирсэн” гэж үзэж байна. Харин шүүмжлэгчдийн зүгээс “АНУ дэлхийн тавцангаас татгалзаж байна” хэмээн эсэргүүцэж байгаа юм.
НАТО, НҮБ рүү чиглэсэн анхаарал татсан шийдвэр
НАТО болон НҮБ зэрэг олон улсын байгууллагад АНУ-аас олгодог санхүүжилтийг бүрэн зогсоох санал тусгасан нь онцгой анхаарал татаж байна. Энэ нь Трампын “Америк нэгдүгээрт” гэх гадаад бодлогын стратегийн үргэлжлэл гэдгийг ажиглагчид онцолжээ.
Түүнчлэн гадаад улсуудад үзүүлдэг тусламж, тэр дундаа эрүүл мэндийн хөтөлбөрүүдийн ихэнхийг царцаах санал оруулсан ч ДОХ, сүрьеэ, хумхаа зэрэг халдварт өвчний эсрэг чиглэсэн хөтөлбөрүүдийг хэсэгчлэн хэвээр үлдээхийг зөвшөөрсөн байна.
Эцсийн шийдвэр хараахан гараагүй
Төсөв эцэслэн батлагдаагүй бөгөөд одоогоор урьдчилсан шатандаа байна. “Associated Press” агентлагийн мэдээлснээр Төрийн департамент болон Конгресс тус төсөлд дэмжлэг үзүүлэх магадлал тун бага байгаа аж.
OMB-ын төлөөлөгч уг төсвийн төслийн талаар “Эцсийн шийдвэр хараахан гараагүй” гэж мэдэгдсэн нь хэлэлцүүлэг үргэлжлэхийг илтгэж байна.
Хамгийн том өөрчлөлтийн босгон дээр
Хэрэв уг төсөв хэрэгжвэл АНУ-ын олон улсын харилцаанд баримталдаг бодлогын суурь зарчимд өөрчлөлт оруулах бодит алхам болно гэж олон улсын ажиглагчид дүгнэж байна. Түүнчлэн АНУ дэлхийн тэргүүлэгч хүчээр үлдэх эсэх нь ч эргэлзээтэй болно гэсэн байр суурийг дэмжигчид ч цөөнгүй байна.
АНУ-ын гадаад бодлогын төсвийг ийнхүү танах нь олон улсын хамтын ажиллагаанд сөрөг нөлөө үзүүлж, АНУ-ын нэр хүндийг бууруулж болзошгүй. Энэхүү шийдвэр нь дэлхийн энх тайван, аюулгүй байдалд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг байгууллагуудын үйл ажиллагаанд саад учруулж магадгүй
Трампын “America First” бодлого нь АНУ-ын гадаад бодлогын чиглэлд томоохон өөрчлөлт авчрах нь тодорхой. Гэвч энэ нь АНУ-ын олон улсын үүрэг хариуцлага, холбоотнуудтай харилцах харилцаанд сөргөөр нөлөөлж, дэлхийн тогтвортой байдалд эрсдэл учруулж болзошгүй