АНУ-ын Орегоны Эрүүл мэндийн шинжлэх ухааны их сургуулийн эрдэмтэд хүний арьсны эсээс гаргаж авсан ДНХ-г ашиглан анх удаа хүний үр хөврөл бий болгожээ. Судлаачдын үзэж буйгаар энэ технологи нь насжилт эсвэл өвчнөөс үүдэлтэй үргүйдлийг эмчлэхэд тус дөхөм болохын зэрэгцээ ижил хүйстэн хосуудад өөрсдийн генетикийн холбоотой хүүхэдтэй болох боломж нээж магадгүй юм.
Шинэ аргачлалын онцлог
Эрдэмтэд арьсны эсийн цөмийг авч, бүх генийн мэдээллийг нь устгасан донорын өндгөн эст суулгах аргыг боловсруулжээ. Үүний үр дүнд 46 хромосомтой өндгөн эс бий болсон боловч одоогоор бүрэн үр тогтох боломжгүй байна. Судалгааны багийн дараагийн зорилго бол өндгөн эсийг зөвхөн 23 хромосом үлдээж, байгалийн нөхөн үржихүйн үйл явцыг дуурайлгах явдал юм. Энэ процессыг эрдэмтэд “митомейоз” гэж нэрлэж байна.
Судалгааны үр дүн
- Нийт 82 өндгөн эсийг амжилттай бий болгосон.
- Тэдгээрийн 9 хувь нь үр хөврөлийн хөгжлийн эхний шатанд хүрсэн.
- Гэсэн ч нэг нь ч зургаан өдрөөс цааш хөгжөөгүй.
Орегоны Их сургуулийн профессор Шухрат Миталипов “Бид өмнө нь боломжгүй гэж бодож байсан зүйлд хүрсэн” хэмээн онцолсон байна.
Сорилтууд ба хязгаарлалтууд
Одоогийн байдлаар бий болгосон өндгөн эсүүд хромосомоо санамсаргүйгээр устгаж байгаа тул зарим тохиолдолд нэг төрлийн хромосом давхар үлдэж, зарим нь огт үлдэхгүй байгаа нь томоохон бэрхшээл болж байна. Үүнээс гадна ДНХ-ийн чухал процесс болох кроссинговер явагдаагүй нь үр хөврөлийн хөгжлийг хязгаарласан гэж эрдэмтэд дүгнэжээ.
