Хүмүүсийг Ангараг руу илгээх нь яагаад ийм том асуудал вэ
Улаан гариг руу сансрын нисгэгч илгээх нь хэдхэн жилийн төсөл биш, харин хэдэн арван жил үргэлжилж, тэрбум тэрбумаар нь доллар шингээх аварга даалгавар гэдгийг эрдэмтэд өөрсдөө хүлээн зөвшөөрдөг. Тэгэхээр ийм асар өртөгтэй, эрсдэл өндөр зорилгыг НАСА заавал хэрэгжүүлэх ёстой юу гэсэн асуулт зайлшгүй урган гарна.
Энэ асуултад хариу өгөх үүднээс АНУ-ын тэргүүлэх эрдэмтэн, инженерүүд Мягмар гарагт нийтлэгдсэн “Ангараг гарагийг хүнээр судлах шинжлэх ухааны стратеги” нэртэй шинэ тайланд өөрсдийн байр суурийг нэгтгэжээ. Тэдний гол логик энгийн хэрнээ сэтгэл хөдөлгөм: Дэлхийгээс гадна хаа нэгтээ амьдрал байдаг эсэх, эсвэл урьд өмнө нэгэнт оршин байгаад алга болсон эсэхийг тодруулах.
“Бид Ангараг гараг дээр амьдрал хайж байна” гэж MIT-ийн Аэронавтик ба Сансрын нисгэгчийн тэнхимийн профессор, тайланг бэлтгэсэн хорооны хамтран дарга Дэйв Ньюман Ars сонинд ярьжээ. “‘Бид орчлон ертөнцөд ганцаараа юу’ гэсэн асуултын хариулт нь ‘тийм’ болтол үргэлж ‘боломжтой’ байх болно.”
Шинэ тайлан: Ангараг руу хүнтэй нислэгийн шинжлэх ухааны суурь
Хоёр жилийн турш боловсруулагдсан, 200 гаруй хуудастай энэ өргөн тайланг АНУ-ын Шинжлэх ухаан, инженерчлэл, анагаах ухааны үндэсний академи нийтэлжээ. Ньюман болон Беркли дэх Калифорнийн их сургуулийн Сансрын шинжлэх ухааны лабораторийн захирал Линда Т. Элкинс-Тантон нарын тэргүүлсэн хорооноос Ангараг руу хийх анхны хүнтэй экспедицийн хувьд хамгийн чухал шинжлэх ухааны зорилгыг тодорхойлох ёстой байсан юм.
Тайлан зөвхөн эрдэм шинжилгээний хүрээнд бичигдээгүй, улс төрийн мөчийг ч анхаарч таарсан. Учир нь АНУ-ын Сенат ойрын долоо хоногуудад НАСА-гийн шинэ захирлыг батлах гэж байгаа ба тус албан тушаалд хувийн сансрын нисгэгч Жаред Исаакманыг томилохоор хэлэлцэж байна. Исаакман өөрөө Ангараг руу хийх ирээдүйн нислэгийн суурийг тавихын төлөө идэвхтэй байр суурьтай бөгөөд SpaceX, Blue Origin зэрэг компани дараагийн хорин жилд хүн тээвэрлэх чадвартай дахин ашиглах боломжтой тээврийн систем боловсруулж эхэлсэн энэ цаг мөчид уг тайлан улс төр, санхүүгийн шийдвэрт бодитой нөлөө үзүүлэх чадамжтай болж байна.
“Буцах зам байхгүй” технологийн эрин
Шинэман өнөөдрийн байдлыг эрс өөр болсон үе гэж тодорхойлжээ. Тэр “Буцах зам байхгүй” гэж онцолж, одоо ярьж буй зүйл зүгээр нэг онолын судалгаа бус, бодит боломжид тулгуурласан зорилт болсныг тэмдэглэсэн. Түүний тайлбарласнаар, арван жилийн өмнө ийм зорилгыг зөвхөн аналитик түвшинд авч үзэж болох байсан бол өнөөдөр дахин ашиглагдах пуужин, илүү хэмнэлттэй тээвэрлэлт, хаалга нь нээгдэж буй хувийн сансрын компаниудын ачаар Ангараг руу хүрэх нь ойролцоо ирээдүйн бодит хувилбар болжээ.
Тайлангийн зорилго нь Ангараг руу хийх хүнтэй нислэгийг “романтик мөрөөдөл” бус, шинжлэх ухааны үндэслэлтэй, шат дараатай төлөвлөгөө болгон хувиргахад чиглэж байна. Үүний тулд тэд ямар төрлийн нислэг шинжлэх ухааны хувьд хамгийн үр ашигтай болохыг олон хувилбарын хүрээнд үнэлж дүгнэсэн.
Ангараг дээр би юу судлах вэ: 11 тэргүүлэх зорилт
Баримтад шинжлэх ухааны 11 тэргүүлэх чиглэлийг ач холбогдлын дарааллаар нь тодорхойлжээ. Нэгдүгээрт, Ангараг дээр амьдрал байж байсан эсэх, одоо ямар нэгэн хэлбэрээр оршин тогтнож байгаа эсэхийг тогтоох зорилго хамгийн түрүүнд тавигдсан. Үүний дараа ус болон нүүрстөрөгчийн давхар ислийн мөчлөг Ангараг дээр хэрхэн өөрчлөгдөж ирснийг ойлгох шаардлага гарч ирнэ. Мөн гаригийн геологийн түүхийг гүнзгийрүүлэн судалж, түүний өнгөрсөн үеийн нөхцөл, хөрс, чулуулгийн хувьсал ямар байсан талаар илүү нарийвчлалтай зураглал гаргахыг чухалчилжээ.
Хүний оролцоо нэмэгдэхийн хэрээр багийн гишүүдийн сэтгэл зүй, танин мэдэхүй, бие махбодь Ангарагийн нөхцөлд хэрхэн дасан зохицож байгааг судлах нь бас чухал зорилго гэж нэрлэгдсэн. Ангараг дээр үүсдэг өргөн хүрээтэй тоос шороон шуурганы гарал үүсэл, тэдгээрийн шинж чанар, динамикийг ойлгох нь техникийн аюулгүй байдал, урт хугацааны суурьшлын хувьд зайлшгүй.
Үүнтэй зэрэгцэн орон нутгийн нөөцийг судалж, ялангуяа ус, түлш зэрэг амин чухал зүйлсийг шууд Ангарагаас гарган ашиглах технологийг хөгжүүлэх нь ирээдүйн бүх даалгаврын тогтвортой байдлыг тодорхойлох хүчин зүйл болно. Гаригийн орчин амьд организмын геномын бүтцэд яаж нөлөөлөх, ургамал амьтны генетик, нөхөн үржихүй, үйл ажиллагаанд ямар өөрчлөлт авчрахыг тодруулах нь “геном ба Ангараг” гэсэн томоохон чиглэлд тэмдэглэгдсэн.
Мөн бичил биетний популяци Ангараг дээр тогтвортой оршин тогтнож чадах эсэх, Ангарагийн тоос хүн болон техник төхөөрөмжид хэр хэмжээний хортой, хэр нэвчимтгий болох, олон үеэр ургамал болон амьтдыг тэнд байлгавал тэдний физиологи, хөгжилд ямар удаан хугацааны нөлөө үзүүлэх, Ангарагийн гадаргуу дээрх цацрагийн түвшин, түүний урт хугацааны үр дагаврыг тооцоолох зэрэг олон асуудлыг тус бүрт нь шинжлэх ухааны тэргүүлэх зорилтоор дурдсан.
Даалгаврын архитектур: богино буулт, дараа нь урт хугацааны судалгаа
Хороо эдгээр зорилгод хэрхэн үр ашигтай хүрэхийг тодорхойлохын тулд даалгаврын олон хувилбарын архитектурийг харьцуулж үнэлсэн. Тэдний дүгнэлтээр, эхний алхам болгон ойролцоогоор 30 хоногийн богино хугацааны хүнтэй газардах нислэг хийх нь зүйтэй. Үүний дараагаар 300 орчим хоног үргэлжлэх урт хугацааны даалгаврыг хэрэгжүүлэхийн тулд урьдчилсан хүнгүй ачаа тээвэрлэлтийг ашиглах стратеги хамгийн оновчтой гэж үзжээ.
Бүх ажиллагаа нь 100 километр орчим диаметртэй, эртний лаавын талбай, тоосон шуурганы идэвхтэй бүстэй нэгэн хайгуулын бүсэд төвлөрөх ёстой гэж зөвлөсөн. Ийм геологийн орчин нь өнгөрсөн амьдралын ул мөр, ус, мөс, ашигт нөөц, геофизикийн өгөгдлийг зэрэгцүүлэн судлах боломж олгох давуу талтай.
Гаригийг хамгаалах том маргаан
Тайлангийн бас нэг чухал хэсэг нь гаригийг хамгаалах тухай асуудалд зориулагдсан. Энэ зарчим нь нэг талаас Ангараг зэрэг тэнгэрийн биетийг Дэлхийн бичил биет, бохирдлоос хамгаалах, нөгөө талаас сансрын нисгэгчдийг Ангараг гарагийн боломжит биологийн эрсдэлээс сэргийлэх зорилготой юм. Хүнтэй экспедицийн хувьд энэхүү асуудал олон жилийн турш гол саадын нэг байсаар ирсэн бөгөөд зарим эрдэмтэн, байгаль орчны мэргэжилтэн “амьдрах боломжтой ертөнцөд хүмүүс очиж бохирдуулах ёсгүй” гэсэн байр суурийг баримталсаар байна.
Сүүлийн жилүүдэд НАСА нь Олон улсын сансрын судалгааны хороотой хамтран Ангараг гарагийн тодорхой бүсэд л хүн буухыг зөвшөөрч, бусад хэсгийг “хөндөгдөөгүй” байлгах боломжит зохицуулалтын талаар ажиллаж байна. Тайланг бэлтгэсэн хороо энэ асуудлыг хамгийн түрүүнд нухацтай авч үзэх шаардлагатайг тодотгож, “НАСА нь судлаачдад амьдралыг дэмжих эсвэл бүр хадгалах боломжтой бүс нутагт ажиллах боломжийг олгохын тулд гаригийг хамгаалах журмыг шинэчлэхэд үргэлжлүүлэн оролцох ёстой” гэж онцлон дурджээ.
Хүнтэй нислэг яагаад зайлшгүй хэрэгтэй вэ
Хэрэв НАСА бодлого боловсруулагчдыг Ангараг руу хүнтэй нислэгийн төсөлд их хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийхийг үнэхээр хүсэж байгаа бол энэ тайлан бол тэдний гар дээр барих ёстой гол баримт бичиг гэж хэлж болно. Учир нь уг тайлан зөвхөн робот аппарат бус, заавал хүн очих шаардлагыг шинжлэх ухааны талаас үндэслэн, системтэйгээр тайлбарласан.
Баримтад хүмүүс Ангараг дээр яг юу хийж чадах, юу хийх ёстой, хүний сансрын хөтөлбөрүүдийг шинжлэх ухааны зорилтуудтай хэрхэн зөрчилгүй, харин бие биеэ нөхсөн байдлаар уялдуулахыг нарийвчлан авч үзсэн. Ингэснээр хүнтэй экспедицийг “ганц удаагийн түүхэн үйл явдал” бус, олон арван жил үргэлжлэх шинжлэх ухааны хөтөлбөрийн гол хөдөлгүүр болгох зорилт тавьжээ.
“Тайланд ‘Хүн төрөлхтний Ангараг дээр хийж чадах шинжлэх ухааны тэргүүлэх чиглэлүүд энд байна’ гэж бичсэн байна” гэж Элкинс-Тантон хэлэв. “Хэмжиж болох мянга мянган хэмжүүр байдаг ч эдгээр нь бидний хамгийн чухал гэж үзэж байгаа үзүүлэлтүүд юм. Бид Ангараг дээр 50 жил амьдарсан. Тэнд хүмүүс байгаа тул асар том боломж бий.”
