“Хүнлэгжүүлэлт” — хайр биш, аюул байж болно
Орчин үед олон хүн гэрийн тэжээвэр амьтдаа бага насны хүүхэдтэй адил халамжилж, “гэр бүлийн гишүүн” мэт ханддаг. Энэ нь анхаарал халамж, хайр энэрэл мэт санагддаг ч мэргэжлийн малын эмч нарын үзэж байгаагаар ийм хандлага нь амьтдын эрүүл мэндэд хор хөнөөлтэй байж болзошгүй юм.
Австрали, АНУ, Их Британийн эрдэмтэд хамтран гаргасан “Мал эмнэлгийн маргаан ба ёс зүйн дилемма” (Veterinary Controversies and Ethical Dilemmas) хэмээх шинэ номондоо энэхүү үзэгдлийг “үслэг нялхсын соёл” (fur baby culture) гэж нэрлэж, түүний сөрөг талуудыг дэлгэрэнгүй тайлбарлажээ.
Хэт халамжийн уршиг: онош, эмчилгээ, ашиг хонжоо
Номын зохиогчдын хэлснээр, гэрийн тэжээвэр амьтдыг “хүн шиг” үзэх хандлага дараах үр дагаврыг дагуулдаг:
- Хэт оношлогоо — эмч нар болон эзэд өвчнийг хэтрүүлэн оношлох, бодит бус дүгнэлт гаргах хандлагатай болдог;
- Хэт эмчилгээ — үнэтэй, дэвшилтэт эмчилгээ амьтдын амьдралын чанарыг сайжруулахгүй, харин зовлонг нь уртасгах эрсдэлтэй;
- Зах зээлийн ашиг сонирхол — зарим компани эзэдийн энэхүү сэтгэл зүйг ашиглан “хүүхэд шиг халамжлах” нэрийн дор хэрэгцээгүй бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ худалдаж байна.
Малын эмч нарын анхааруулга
Номын хамтран зохиогч, Австралийн малын эмч Таня Стивенс дараах байр суурийг илэрхийлжээ:
“Зарим малын эмч нар хүн-амьтны холбоог хүний сайн сайхан байдлын үндэс гэж сурталчилдаг ч энэ нь үргэлж амьтдын сайн сайхныг хангадаггүй. Үнэндээ хөдөө чөлөөтэй гүйдэг нохой ганцаардаж, хязгаарлагдмал орчинд амьдардаг дизайнер нохдоос илүү аз жаргалтай байж болно.”
Судлаачдын үзэж байгаагаар орчин үеийн урьдчилан сэргийлэх анагаах ухаан амьтдыг илүү урт наслах боломж олгодог ч энэ нь заавал аз жаргалтай амьдрал гэсэн үг биш. Хэрэв амьтан өвчин, өвдөлтөөр шаналж байхад эзэн нь “тэр намайг орхихгүй” гэж шийдвэл энэ нь хайр биш, харин сэтгэл зүйн хохирол үүсгэж байна гэсэн үг юм.
Хайрын зөв хэлбэр
Эрдэмтэд онцолж байна — жинхэнэ хайр гэдэг нь амьтныг хүний нэгэн адил биш, амьтны байгалийн хэрэгцээ, зан араншин, амьдралын чанарыг хүндэтгэх явдал юм. Хэт халамжилсан “хүүхэд шиг” хандлага нь сэтгэл ханамж авчрах боловч бодит амьдрал дээр амьтдад хохиролтой байж болзошгүй.
