Их эзэн Чингис хаан мэндэлсний 863 жилийн ой, “Монгол бахархлын өдөр”-ийг тохиолдуулан зохион байгуулдаг “Чингис хаан цом”-ын төлөөх уламжлалт хүчит бөхийн барилдаан энэ баасан гарагт болно. Монгол үндэсний бөхийн шилдэг хүчтэнүүд нэгэн дэвжээн дээр цуглаж, эр бяр, уран мэх, зориг тэсвэрээ сорих энэхүү барилдаан нь жил бүр бөх сонирхогчдын хамгийн их хүлээдэг спортын арга хэмжээний нэг болжээ.
128 бөх хүч үзэх нэр хүндтэй барилдаан
“Чингис хаан цом”-ын төлөөх барилдаанд улс, аймгийн алдар цолтой шилдэг 128 бөх зодоглоно. Үүнд улсын болон аймгийн арслан, заан, харцага, начин цолтонгууд өрсөлдөх бөгөөд зөвхөн ур чадвар, бэлтгэл, туршлагатай, чансаа өндөр бөхчүүдэд олддог дэвжээнээ гарч буйгаараа онцлогтой.
Барилдаан:
- Арваннэгдүгээр сарын 21-ний баасан гарагт
- 12:00 цагаас
- Монгол бөхийн өргөөнд
эхлэх бөгөөд өдөржин үргэлжилж, шөвгийн барилдаануудыг бөх сонирхогчид онцгой анхааралтайгаар үзэж сонирхох нь гарцаагүй.
Монгол бөхийн өргөө энэ өдөр зөвхөн нэг барилдаан бус, “Монгол бахархлын өдөр”-ийн үндэсний уламжлал, соёлын уур амьсгал шингэсэн томоохон спорт, соёлын арга хэмжээний төв болох юм.
“Чингис хаан цом” – Монгол бахархлын өдрийн шинэ бэлгэ тэмдэг
“Монгол бахархлын өдөр”-ийн барилдаан нь олон жилийн түүхтэй ч өнгөрсөн жилээс эхлэн “Чингис хаан цом” нэртэй болж, шинэ өнгө төрхтэйгөөр зохион байгуулагдаж эхэлсэн. Энэ нь:
- Их Эзэн Чингис хааны түүхэн гавьяа, нэр алдарыг
- Монгол бөхийн уламжлал, хүч барилдааны соёлтой
уялдуулан хүндэтгэх бэлгэдэл болсон гэж хэлж болно.
Цомыг зөвхөн түрүү бөхөд гардуулдаг бөгөөд “Чингис хаан цом”-ын эзэн болно гэдэг нь тухайн жилийн “Монгол бахархлын өдөр”-ийн хамгийн том спортын амжилт, нэр хүндтэй цол мэтээр ойлгогдож байна.
Анхны цомын эзэн Э.Даш
“Чингис хаан цом” хэмээн нэрлэсний анхны барилдаан өнгөрсөн жил болсон. Тухайн барилдаанд улсын начин Э.Даш шөвгийн барилдаануудыг дийлж, түрүүлэн:
- “Чингис хаан цом”-ын анхны эзэн болж,
- Шинэ нэртэй энэ барилдааны түүхэнд нэрээ мөнхөлсөн.
Үүнээс хойш “энэ жил Чингис хаан цомыг хэн өргөх вэ?” гэсэн хүлээлт, яриа бөх сонирхогчдын дунд тусгай байр суурьтай болж, улирал бүрийн гол сэдвийн нэг болоод байна.
Энэ жилийн барилдааны онцлог, хүлээлт
Энэ жилийн “Чингис хаан цом”-ын барилдаанд өмнөх жилүүдийн туршлагатай хүчтэнүүдээс гадна сүүлийн жилүүдэд шинэ од болж гарч ирсэн залуу бөхчүүд ч зодоглох нь дамжиггүй. Тиймээс:
- Туршлага, мэхний уран нарийн хэрэглээ,
- Залуу үеийн эрч хүч, догшин барилдааны хэв маяг
нэгэн дэвжээн дээр огтлолцож, өрсөлдөөн улам ширүүсэх төлөвтэй байна.
Мөн “Монгол бахархлын өдөр”-ийн утга, агуулгатай уялдуулан, барилдааны үеэр үзэгчид монгол үндэсний хувцас, ёс уламжлалаа илүү түлхүү шингээсэн уур амьсгалыг мэдрэх нь дамжиггүй. Энэ өдөр монгол хүн бүрийн хувьд өв соёл, түүх, спортын бахархлаа нэгэн зэрэг мэдрэх онцгой боломж болж өгдөг.
Бөхийн соёл, бахархлыг илтгэх чухал арга хэмжээ
“Чингис хаан цом”-ын төлөөх барилдаан нь зөвхөн спортын тэмцээн биш, харин:
- Монгол бөхийн уламжлалыг дараагийн үед уламжлуулах,
- Залуу үед бяр хүч, тэсвэр хатуужил, хүндлэл, ёс зүйг төлөвшүүлэх,
- Их Эзэн Чингис хааны нэрийг Монгол бөхийн дэвжээн дээр бахархалтайгаар дуудуулж байх
соёлын томоохон үйл явдал болоод байна.
Хэн түрүүлж цомыг толгой дээрээ өргөж, дараагийн “Чингис хаан цом”-ын эзэн болох вэ гэдэг нь бөх сонирхогчдын анхаарлын төвд байна. Баасан гарагийн үдээс өмнө Монгол бөхийн өргөөнд зөвхөн нэг хүчит барилдаан бус, “Монгол хүн” гэсэн бахархлыг сэргээх нэгэн өдөр болох нь гарцаагүй.
