Шинэ Төв Цэвэрлэх Байгууламж ба Дахин Боловсруулах Үйлдвэр Ашиглалтад Оров
Улаанбаатар хотын ус хангамж, ариутгах татуургын салбарт энэ онд түүхэнд тэмдэглэгдэхүйц томоохон бүтээн байгуулалтууд ашиглалтад орох гэж байна. Энэхүү үйл явдал нь хотын усны менежментийг цоо шинэ шатанд гаргах чухал алхам юм.
- Шинэ Төв Цэвэрлэх Байгууламж: Хятадын Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлээр баригдсан энэ байгууламж удахгүй ашиглалтад орно. Тус байгууламж нь хоногт 250,000 шоо метр ахуйн болон урьдчилан цэвэрлэсэн үйлдвэрийн хаягдал усыг хүлээн авч, байгаль орчинд сөрөг нөлөөгүй болтол цэвэрлэх хүчин чадалтай.
- Хаягдал Ус Дахин Боловсруулах Үйлдвэр: Монгол Улсын Засгийн газар болон АНУ-ын Мянганы сорилтын корпорацын хамтын ажиллагааны хүрээнд баригдаж дуусаж байна. Энэ үйлдвэр ажиллаж эхэлснээр Улаанбаатарын усны менежмент мэдэгдэхүйц сайжирна.
Эдгээр орчин үеийн шинэ байгууламжууд ашиглалтад орсноор Улаанбаатар хотын хаягдал усны бохирдол мэдэгдэхүйц буурч, Төв цэвэрлэх байгууламжаас доош орших Туул голын дагуух нутгийн байгаль экологид үзүүлэх сөрөг нөлөө эрс буурна гэсэн өндөр хүлээлт үүсээд байна.
Үйлдвэрүүдийн Хаягдал Усны Урьдчилсан Цэвэрлэгээний Тулгамдсан Асуудал
Гэсэн хэдий ч, хүлээгдэж буй үр дүн ганцхан шинээр баригдаж буй хоёр том үйлдвэрээс шалтгаалахгүй гэдгийг мартаж болохгүй. Учир нь эдгээр байгууламжийн хэвийн ажиллагаа нь үйлдвэрээс ирж буй хаягдал усны бохирдлын хэмжээнээс шууд хамаарах хэвээр байна.
Шинэ төв цэвэрлэх байгууламж хэвийн ажиллаж байж хаягдал ус дахин боловсруулах үйлдвэрийн горим тохиргоо жигдрэх учиртай. Шинэ төв цэвэрлэх байгууламж хэвийн ажиллахын тулд Улаанбаатар хотын иргэд, аж ахуйн нэгжээс ирж буй хаягдал усны чанар MNS 6561:2024 стандартыг хангах шаардлагатай байгаа юм. Харамсалтай нь, хаягдал усны бохирдол өндөр хэвээр байгаа нь тулгамдсан асуудал болж байна.
Далан Үйлдвэрийн Жагсаалт ба Хүний Нөөцийн Хомсдол
Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулж буй үйлдвэр, аж ахуйн нэгжүүд бүгд хаягдал усаа тодорхой хэмжээнд урьдчилан цэвэрлэж хаях ёстой. Үүнээс нэн түрүүнд хаягдал усаа урьдчилан цэвэрлэх шаардлагатай байгаа далан үйлдвэр бий хэмээн жагсаалт гаргасан байдаг.
- Өнөөдрийн байдлаар нийт гуч гаруй үйлдвэр цэвэрлэх байгууламжтай болсон ч технологийн горим нь жигдэрч амжаагүй байна.
- Үйлдвэрүүдэд хүний нөөц хомс, өмнө нь урьдчилан цэвэрлэх байгууламж ажиллуулж байсан туршлагагүй зэрэг асуудлууд тулгарсаар байна.
Хэдийгээр тоогоор ахиц гарсан ч чанарын хувьд тогтворжих шаардлага байгаа бөгөөд хоёр шинэ үйлдвэр ашиглалтад орохоос өмнө шуурхайлан хийх ёстой томоохон ажлууд хүлээгдсээр л байна.
Хариуцлага Хүлээх Цаг Ирлээ: Засгийн Газрын Алхам
Архи, пиво, мах, сүүний чиглэлийн хүнсний үйлдвэрүүдийн хариуцлага нэн шаардлагатай байна. Эдгээр үйлдвэр урьдчилан цэвэрлэх байгууламжаа суурилуулан ажиллуулж чадвал зорилгын наян хувь биелэх боломжтой юм.
Тиймээс Хот байгуулалт, барилга, орон сууцжуулалтын яамны 2024 оны арванхоёрдугаар сарын 17-ны өдрийн тушаалаар “Үйлдвэрийн хаягдал ус урьдчилан цэвэрлэх төлөвлөгөө”-г хэрэгжүүлэх үүрэг бүхий Дэд ажлын хэсгийг байгуулжээ.
Дэд Ажлын Хэсгийн Үүрэг
Дэд ажлын хэсэгт таван байгууллагын (Яам, Ус сувгийн удирдах газар, ЗГТ-ийн хороо, Орон сууц нийтийн аж ахуйн удирдах газар, Шинэ төв цэвэрлэх байгууламжийн төслийн нэгж) төлөөллөөс бүрджээ. Тэдний үндсэн үүрэг нь:
- Зорилтот бүлгийн ус бохирдуулагчдын судалгаа хийх.
- Мах, сүү, шингэн хүнсний үйлдвэр болон машин угаалгын газар зэрэгт ямар төрлийн урьдчилан цэвэрлэх байгууламж суурилуулах заавар зөвлөгөө өгөх.
- Үйлдвэрүүдэд урьдчилан цэвэрлэх байгууламж барих шаардлага хүргүүлэх.
Дэд ажлын хэсэг судалгаанд хамрагдсан үйлдвэрийг e-water цахим системд бүртгүүлэх чиглэлд шаргуу ажиллаж байна. Одоо хүлээх, харзнах хугацаа бараг үлдээгүй тул, шаардлага хүргүүлээд байхад хөдлөхдөө хойрго байвал усны хэрэглээний хязгаарлалт хийж эхлэхэд тулаад байгаагаа усны салбарын байгууллагууд илэрхийлж эхэлсэн.
Хүссэн хүсээгүй томоохон үйлдвэрүүд нийгмийн хариуцлагын хүрээнд хаягдал усаа урьдчилан цэвэрлэх байгууламж барихаас өөр аргагүй болж байна. Нэгэнтээ барих зүйлийг алгуурлахгүй ажил хэрэг болгохгүй бол зэрэгцээд ашиглалтад орох Хаягдал ус дахин боловсруулах үйлдвэр болон Шинэ төв цэвэрлэх байгууламжид стандартын шаардлага хангаагүй хаягдал усыг хүлээн авах боломжгүй юм.
Төр захиргааны байгууллагууд үйлдвэрлэгчдэд дэмжлэг үзүүлэх хүрээнд хамтран ажиллах саналтай байгаа. Нийслэлийн засаг дарга Х.Нямбаатар үйлдвэрлэгчдэд урьдчилан цэвэрлэх байгууламж барих шаардлагатай газрын зөвшөөрлийг олгоход дэмжлэг үзүүлэн хамтран ажиллахаа илэрхийлсэн. Үйлдвэрүүд Ус сувгийн удирдах газартай гэрээ байгуулж, хугацаагаа товлосон бөгөөд үйлдвэрлэгчид хариуцлагаа хүлээж, нийтэд ээлтэй үр дүнд хүрэхийг нийгмээрээ хүлээж байна.
